Violist Ameen (28) speelde in het diepste geheim in bezet Irak

‘Waar woorden tekortschieten, daar spreekt de muziek,’ zei de Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen ooit. De oorlog in Syrië en Irak bracht de  grootste humanitaire ramp van deze tijd voort, maar doet ook artistiek talent bovendrijven, al was muziek en andere kunst  jarenlang ten strengste verboden in door IS bezette gebieden. De Iraakse violist Ameen Mukdad bleef in het diepste geheim doorspelen. Donderdag gaf hij zijn eerste openbare optreden in Mosul in lange tijd.

De laatste keer dat violist Ameen Mukdad in het openbaar optrad , was op 10 juni 2014, de dag waarop Islamitische Staat de Iraakse stad Mosul belegerde. Mukdad stond op het dak van zijn huis en speelde een plechtig deuntje.

Hij verborg zijn viool, gitaren en een cello in zijn kelder en vluchtte met zijn familie naar de Iraakse hoofdstad Bagdad. Maanden later keerde hij terug om de instrumenten te halen. Hij kreeg toestemming van IS om de stad binnen te komen, maar niet om te vertrekken. In het geheim speelde Mukdad, zijn ramen afgeschermd met lakens, totdat de zedenpolitie van IS een huiszoeking deed en zijn gehele muzikale bezit confisqueerde. Hij kreeg te horen dat de duivel in hem school. "Men heeft altijd een liefde voor muziek gehad, maar was te angstig om daaraan toe te geven," vertelde Mukdad aan het Amerikaanse persbureau Reuters. Toen Iraakse regeringstroepen de wijk waarin Mukdad woonde halverwege januari veroverden op IS, zocht hij zijn familie op in Bagdad.

Donderdag trad Mukdad, nu 28, voor het eerst in het openbaar op in een grotendeels bevrijd Mosul. Met een twintigkoppig publiek valt zijn concert kleinschalig te noemen, maar de symboliek is des te groter. Zijn decor was de vermeende begraafplaats van de bijbelse profeet Jonah. De tombe werd in 2014 vernietigd door IS. In de achtergrond, zo meldt Reuters, waren explosies en schoten te horen.

De boodschap van Mukdad: "De wereld vertellen dat Mosul bevrijd is, al ligt de helft nog onder vuur. Het ziet ernaar uit dat boeken en muziek herboren zijn."