De formatie is een fort; discipline of gebrek aan nieuws

Al maanden duurt de formatie voort. De formerende partijen hebben grote ideologische verschillen. Drie van de vier partijen hebben vier jaar lang oppositie gevormd tegen de vierde. Maar als de vermoedens van Bouman waar zijn, gaat Rutte III dezelfde lijn doorzetten als Rutte II. Dan hebben D66, het CDA en de ChristenUnie zich vier jaar lang verzet tegen VVD-beleid waar ze nu hun handtekening onder zetten. Dat partijen water bij de wijn doen om mee te mogen regeren is vanzelfsprekend, maar geen hervormingen doorvoeren, omdat partijen willen regeren is een ander uiterste.

De vorige formatie was een van de snelste in de geschiedenis. Ook hier hadden de partijen te maken met grote ideologische verschillen. Al is in de loop van de regeerperiode gebleken dat het niet heel stevig stond. Een snelle formatie hoeft dus niet altijd wenselijk te zijn. Een lange formatieperiode kan dus ook wijzen op grootschalige hervormingen en het vormen van nieuw beleid.

Wel kan het aantal partijen aan de tafel invloed hebben op de duur van de formatie en de straffe radiostilte. Het formeren is veranderd in een pokerspel, het is niet enkel een uitwisseling van standpunten. Geduld is hierbij van groot belang. En het gesloten houden van de kaasstolp ook, want een paar weken terug waren door de valse lekken in het Algemeen Dagblad de gemoederen al hoog opgelopen. Zodoende kan het zijn dat alle partijen hun eigen belang dienen door niet uit de school te klappen.

Waarschijnlijk blijft de radiostilte op zijn minst tot Prinsjesdag voortduren. We kunnen afwachten of, zoals Mathijs Bouman, de partijen oproepen om een teken van leven te geven in de vorm van een gelekte hervorming.